AUTOR : Justyna Paluchowska
KLINIKA REHABILITACJI INSTYTUT FIZJOLOGII I PATOLOGII SŁUCHU
Integracja sensoryczna to proces neurologiczny, który rozpoczyna się już w łonie matki i trwa przez całe życie. Najintensywniej przebiega jednak w pierwszych latach. Wszystkie bodźce, które docierają do zmysłów, są przekazywane do mózgu, który je rozpoznaje, interpretuje, segreguje oraz łączy ze sobą. Co ważne – bodźce te kojarzone są również z wcześniejszymi doświadczeniami, dzięki czemu nie musimy stale uczyć się wszystkiego od nowa. Od tego, na ile sprawnie mózg opracowuje informacje zmysłowe, zależy nasze zachowanie – jak reagujemy w różnych sytuacjach, jak radzimy sobie ze stawianymi nam wymaganiami, jaką mamy umiejętność dostosowania się do zmian oraz łatwość uczenia. Krótko mówiąc – na ile nasze reakcje są adekwatne do sytuacji, a działania zakończone sukcesem.
Zmysły przyczyną kłopotów w szkole
Bodźce do mózgu płyną wieloma drogami – przez system przedsionkowy, proprioceptywny (tzw. czucie głębokie), dotykowy, słuchowy, wzrokowy, smak i węch. Co istotne, zmysły te wzajemnie oddziałują na siebie i mają wiele neuroanatomicznych powiązań.
System przedsionkowy, inaczej zwany równoważnym, jest kluczowy z punktu widzenia integracji sensorycznej – mając liczne powiązania z innymi zmysłami, pomaga im współpracować. Z ewolucyjnego punktu widzenia to jeden z najbardziej pierwotnych i podstawowych układów. Jest umiejscowiony w uchu wewnętrznym (składa się z trzech kanałów półkolistych, woreczka oraz łagiewki) i ma połączenie z móżdżkiem. Receptory tego zmysłu odbierają wrażenia płynące z ruchu: rotacyjnego, liniowego, wibracji i grawitacji. Dzięki niemu orientujemy się w położeniu naszego ciała w przestrzeni: wiemy na przykład, czy siedzimy, stoimy, czy też idziemy i w którą stronę. Integralnie związany z systemem przed-sionkowym jest system proprioceptywny, inaczej czucie głębokie. System ten odbiera bodźce płynące z naszych mięśni, ścięgien i stawów. Jest zatem odpowiedzialny za czucie własnego ciała i jego ułożenia w przestrzeni oraz ułożenia części ciała względem siebie. Informacje te, w połączeniu z sygnałami płynącymi z układu przedsionkowego, pozwalają na planowanie i wykonywanie bardziej złożonych ruchów, takich jak np. pisanie, chodzenie po schodach bez patrzenia na stopy, gra na instrumentach. Obydwa systemy – przedsionkowy i proprioceptywny – odpowiadają za utrzymywanie równowagi i właściwej postawy, regulują napięcie mięśniowe, umożliwiają koordynację ruchową, odpowiadają też za ruchy gałek ocznych i integrację odruchów.
Więcej w wydaniu wrzesień/październik 2013 (5/133/2013)
https://sklep.inz.waw.pl/w-numerze-51332013-wrzesienpazdziernik/